Van het huishoudelijk afval wordt maar de helft gerecycled. Ook van afgedankt textiel wordt slechts 50% opnieuw gebruikt. Ondanks dat Nederland al 80% van al het afval van huishoudens en bedrijven hergebruikt, blijven nog veel kansen onbenut. Staatssecretaris Atsma wil meer waarde uit het afval halen en streeft naar 83% recycling in 2015, zo blijkt uit de brief die hij vandaag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Dit leidt tot 1,5 tot 2 miljoen ton minder verbrandingsafval in 2015 en 250.000 ton minder afval op de stortplaats. Minder afval, meer recyclen en minder storten maken dat schaarser wordende primaire grondstoffen minder nodig zijn en de milieudruk afneemt. Bovendien is efficiënt omgaan met onze grondstoffen een impuls voor een gezonde en concurrerende economie.

In de Nederlandse afvalsector gaat jaarlijks zes miljard euro om en maar liefst 30.000 mensen vinden hier werk. “Nederland is wereldwijd koploper als het gaat om afvalbeheer. Ons afval is goud waard. Ik wil dat we die waarde maximaal benutten. Samen met overheden en bedrijven moeten we alles op alles zetten om de waarde uit ons afval maximaal te verzilveren”, aldus Atsma tijdens zijn werkbezoek aan Sims Recycling Solutions in Eindhoven vandaag. Atsma toonde zich onder de indruk van de wijze waarop dit recycling bedrijf kostbare materialen weet terug te winnen uit afgedankte tv’s, computers, stofzuigers en andere elektronische apparaten. “Sims laat hier in de praktijk zien dat afvalscheiding loont. Jaarlijks verwerken zij 70.000.000 kilo elektrische en elektronische apparatuur tot secundaire grondstoffen zoals plastic-, koper- en ijzergranulaat. Grondstoffen die hun weg vinden naar ‘een tweede leven’ op de markt.”

Minder storten
Om het recyclingpercentage te verhogen moet innovatie en kennisuitwisseling worden gestimuleerd, onder meer door het realiseren van de grondstoffenrotonde. Zo wil Atsma de lijst met materialen die verboden zijn te storten uitbreiden met 14 afvalstoffen, waaronder grond en bodem-as (slak) uit afvalverbrandingsinstallaties. “Bodem-as kan prima hergebruikt worden in de wegenbouw en dat spaart weer kiezel en grind”, aldus Atsma. Voor overtollig bouwmateriaal kan een marktplaats op internet bevorderen dat het niet langer als afval wordt afgevoerd, maar een tweede leven vindt. Gemeenten onderzoeken op welke wijze meer kleding en textiel kan worden ingezameld voor recycling. Daarmee is 20% milieuwinst te boeken.
Minder plastic
In de strijd tegen minder afval staat afvalpreventie nog steeds voorop. Atsma: “Ik ben blij dat supermarkten vanaf eind 2011 stoppen met het verstrekken van gratis plastic tasjes bij de kassa’s. En ook bij andere winkels gaan we kijken of de overvloed aan plastic tassen is terug te dringen.” Met uitgevers vindt overleg plaats om met de plastic wikkels rond bladen te stoppen of deze te vervangen door een minder milieubelastend alternatief.

Minder bureaucratie
De administratieve lastendruk voor bedrijven in de afvalsector wil Atsma verlichten. Vermindering van de registratieplicht voor afvalbedrijven levert het bedrijfsleven zo’n twee miljoen euro op. Voor metaal zijn er al heldere criteria wanneer het wel/geen afval is. Zulke criteria moeten er ook komen voor onder andere koper en papier. Ook gaat Atsma kijken hoe hij kan voorkomen dat tijdrovende vergunningverlening de noodzakelijke innovatie en duurzame vernieuwing in de afvalsector belemmert. In de afgelopen 10 jaar kende de recyclingsector een omzetgroei van 300 procent. “De Nederlandse afvalsector behoort tot de meest innovatieve ter wereld. Die koploper positie moeten we zien te behouden”, aldus Atsma.

Stringente handhaving
Heldere en eenvoudige regels moeten wel worden gehandhaafd. Eén van de prioriteiten van de Inspectie blijft dan ook om in havens en milieustraten te controleren op illegale uitvoer. Atsma: “We willen niet dat elektronica afval in Afrika en Azië wordt gedumpt. We zullen de samenwerking met andere landen daarom intensiveren en we verzorgen trainingen voor Afrikaanse inspecteurs.”
In de beleidsbrief “Meer waarde uit afval” zet staatssecretaris Atsma zijn afvalbeleid uiteen voor deze kabinetsperiode. Daarbij blijft de afvalhiërarchie (Ladder van Lansink) met voorop preventie, en vervolgens recycling, overige nuttige toepassingen en verwijdering overeind. Voor recycling wordt de ambitie verhoogd, wat moet leiden tot vermindering van storten en verwijdering. Om dit ambitieuze afvalbeleid te realiseren worden in totaal 47 acties in gang gezet. Daaronder ook het overleg met VNG en bedrijfsleven over het vervolg op de Raamovereenkomst verpakkingen die eind 2012 afloopt en het feit dat de bijdrage aan het Afvalfonds vanaf 2013 wordt afgeschaft. Staatssecretaris Atsma wil nog voor het einde van dit jaar afspraken maken over het vervolg van het verpakkingenbeleid, zodat verwerkers en gemeenten voldoende tijd krijgen om in te spelen op nieuwe afspraken.