Afvalwater zit vol energie. Waterschappen voorzien door toepassing van innovatieve technieken in toenemende mate in hun eigen energiebehoefte. Steeds vaker houden ze energie over. Waterschappen produceren deze groene energie via een nieuw concept; de Energiefabriek. Minister Verhagen heeft met meer dan 50 partijen op maandag 3 oktober de Green Deal getekend in de nieuwste Energiefabriek in Nieuwegein.

Naast het opwekken van waterschapsenergie, zijn de waterschappen bezig met het probleem van grondstoffenschaarste. Zo wordt fosfaat teruggewonnen uit afvalwater. Vandaag tekent een 20-tal partijen, waaronder de Unie van Waterschappen, het ketenakkoord fosfaatkringloop met het Rijk. Verduurzaming van de economie wordt hiermee concreet  ingevuld door de waterschapssector.

Peter Glas, voorzitter van de Unie van Waterschappen; "Op mondiale schaal verbruiken we steeds meer energie en, in een steeds hoger tempo, de slinkende voorraad grondstoffen. Naast het produceren van biogas zetten waterschappen nu concrete stappen om fosfaat terug te winnen. In Europa wordt bijna al het fosfaat geïmporteerd via kunstmest en veevoer. Uiteindelijk belandt 20% daarvan weer in het rioolwater. Door het fosfaat terug te winnen worden we minder afhankelijk van de import van fosfaaterts. Dit levert meer op dan geld, het milieu is uiteindelijke de grootste winnaar."

Het teruggewonnen fosfaat is geschikt als grondstof voor gebruik in de landbouw en voedingsmiddelensector. Hiervoor is wel nodig dat wetgeving wordt aangepast. Het bedrijfsleven kan profiteren van de activiteiten van de waterschappen. Waterschappen besteden ontwerp en bouw van zuiveringsinstallatie uit en kunnen een rol vervullen als eerste afnemer van nieuwe technieken.
Uit de jongste duurzaamheidbarometer van PricewaterhouseCoopers, waarin ruim 200 be-leidsmakers op het terrein van duurzaam ondernemen zijn ondervraagd, blijkt dat het thema van grondstoffenschaarste nog nauwelijks op de agenda van het Nederlandse bedrijfsleven staat.

Peter Glas: "Op het snijvlak van waterbeheer, landbouw en energieopwekking heeft Nederland unieke kennis en kunde waar we de komende decennia goed gebruik van kunnen maken. Hiermee zetten we de traditie van innovatie op watergebied voort."

Fosfaten en andere van fosfaat afgeleide fosforverbindingen worden, behalve in wasmiddelen ook in een groot aantal andere dagelijks gebruikte producten aangetroffen, zoals in tandpasta en frisdrank. Verder kennen fosforverbindingen een groot aantal industriële toepassingen, zoals in de metaalindustrie. Het overige deel van het fosfaatgebruik vindt plaats in de agrarische sector. In het Ketenakkoord fosfaatkringloop verklaren partijen zich gezamenlijk in te zetten om de fosfaatkringloop te sluiten en daartoe binnen twee jaar een duurzame markt te creëren met nuttige toepassing van teruggewonnen fosfaat.

De Energiefabriek is een rioolafvalwaterzuiveringsinstallatie die meer energie opwekt dan nodig is voor het zuiveringsproces. Deze energie wordt waterschapsenergie genoemd.