16-07-2013 - Gecertificeerde stelsel moet zich de komende jaren bewijzen

Het aantal overtredingen bij het verwijderen van asbest blijft te hoog.

Het speciale asbestteam van de Inspectie SZW controleerde in 2012 bij 391 saneringslocaties. Bij 70% van de inspecties  werden in totaal 582 overtredingen geconstateerd. Hoewel in deze sector gewerkt wordt met persoonscertificaten en gecertificeerde bedrijven, is  ‘veilig werken’ nog niet vanzelfsprekend. Bijna 50% van de overtredingen waren zo ernstig dat de Inspectie het werk onmiddellijk stillegde, boetes gaf en/of proces-verbaal opmaakte.

Dit staat in de zojuist verschenen ‘Sectorrapportage Asbest 2013’. Asbesthoudende toepassingen zijn nog overal in Nederland te vinden, vooral in gebouwen van voor 1994. In dat jaar werd een totaalverbod op import, productie en gebruik van asbest van toepassing. Blootstelling aan asbestvezels kan levensbedreigend zijn. Nog steeds sterven er jaarlijks tussen de 900 en 1.300 mensen aan de gevolgen van blootstelling in het verleden. Het voorkomen van blootstelling aan asbestvezels heeft een hoge prioriteit gekregen van de Inspectie SZW. Niet alleen omdat de gezondheidsrisico’s hoog zijn, maar ook omdat de naleving van de regels bij het verwijderen van asbesthoudend materiaal nog onder de maat was.

In 2012 heeft de Inspectie  391 inspecties verricht bij werklocaties waar gecertificeerde bedrijven asbest saneren. Op 275 locaties - zo’n 70% - werden 582 overtredingen geconstateerd. Bij de verschillende inspectieprojecten zijn bij 44 tot 50% van de overtredingen  zware handhavingsinstrumenten ingezet als stillegging van het werk, boetes en/of proces-verbaal. De meest voorkomende overtredingen betreffen het niet of onvoldoende  noodzakelijke maatregelen nemen om emissie van asbestvezels  te voorkomen, het niet beschikken over of werken volgens een goed werkplan, het in verkeerde verpakking afvoeren van asbest en het niet volledig verwijderen van alle asbest voordat met de rest van de sloopactiviteiten wordt begonnen. Het handhavingspercentage dat de afgelopen jaren lag rond de 55-60 procent is gestegen naar 70%. De verklaring hiervoor ligt in de intensieve aanpak die de Inspectie sinds januari 2012 hanteert. Er is geen aanwijzing dat er onveiliger gewerkt wordt dan voorheen. Wel is volgens de Inspectie SZW dit handhavingspercentage veel te hoog voor een sector waar de bedrijven procescertificaten hebben en de werknemers over persoonscertificaten beschikken.

In 2012 heeft het asbestinspectieteam de aandacht voor malafide saneringen sterk geïntensiveerd. In totaal zijn er 205 inspecties uitgevoerd. Bij de aanpak van malafide saneringen werkt de Inspectie nauw samen met andere inspectiediensten,  zoals bouw- en woningtoezicht van de gemeenten, milieuteams van de politie en het Openbaar Ministerie. Over 2012 heeft de Inspectie 236 signalen en tips ontvangen die voor een belangrijk deel afkomstig waren van deze collega-inspectiediensten. Bij de malafide saneringen wordt meestal bewust de wet- en regelgeving ontlopen om financieel gewin te bereiken. Er lopen op dit moment meerdere strafrechtelijke onderzoeken naar aanleiding van de inspecties van de Inspectie SZW.

De aanpak van het asbestinspectieteam zal de komende jaren  worden voortgezet. Sinds 1 januari 2013 zijn de boetebedragen twee tot drie keer zo hoog geworden als daarvoor. De Inspectie zal bij bedrijven die herhaaldelijk en veelvuldig de regels overtreden gebruik maken van de mogelijkheid om bedrijfsactiviteiten, zoals de saneringsactiviteiten, tot maximaal drie maanden stil te leggen in verband met recidive.

De Inspectie SZW gaat de certificerende en keurende instellingen (cki’s) nadrukkelijker aanspreken op hun verantwoordelijkheid in het stelsel. De Inspectie verwacht dat de cki’s de hen sinds februari 2012 ter beschikking staande sanctie-instrumenten gericht op de asbestsaneerders daarbij gaan toepassen.

De aandacht voor de risico’s van asbest in andere sectoren die bij hun werk in aanraking kunnen komen met asbest, zoals de installatiebranche en de sector scheepsreparatie en –onderhoud, maakt ook onderdeel uit van de vervolgaanpak. In 2013 vinden   inspecties plaats  in de scheepsreparatie en -onderhoudbranche . De Inspectie SZW verricht deze inspecties mede op basis van signalen die zij gekregen heeft van de Inspectie Leefomgeving en Transport over het nog aanwezig zijn van asbest ook in schepen die na 1994 gebouwd zijn.

Bron: Rijksoverheid